PancreasParel 2.0: de landelijke biobank voor pancreas en periampullaire tumoren.
Bij onderzoek naar betere behandelingen voor ziektes, wordt vaak gebruik gemaakt van zogeheten ‘biobanken.’ Biobanken zijn grote verzamelingen medische gegevens en lichaamsmateriaal (bijvoorbeeld bloed of stukjes tumorweefsel). Om de behandeling van verschillende vormen van alvleesklierkanker te verbeteren hebben de Dutch Pancreatic Cancer Group (DPCG) en de Pancreatitis Werkgroep Nederland in 2011 de PancreasParel opgezet. Dit is een grote landelijke biobank. Binnen de PancreasParel worden medische gegevens verzameld en lichaamsmateriaal opgeslagen van patiënten die een operatie aan hun alvleesklier (pancreas) ondergaan.
Het doel van de PancreasParel is wetenschappelijk onderzoek mogelijk te maken naar (erfelijke) factoren die bijdragen aan het ontstaan en beloop van alvleeskliertumoren. Een ander doel is wetenschappelijk onderzoek mogelijk maken naar stoffen in het bloed, zogenaamde markers, waarmee alvleeskliertumoren (of de terugkeer daarvan na behandeling) in een vroeg stadium opgespoord kunnen worden.
De PancreasParel werd mogelijk gemaakt door samenwerking met het Parelsnoer Instituut. Het Parelsnoer Initiatief (PSI) was een samenwerking tussen de acht universitair medische centra, opgericht in 2007 door de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU). Het PSI faciliteerde biobanken voor verschillende ziektebeelden (‘Parels’) in de universitaire ziekenhuizen, zodat deze materialen in de toekomst voor onderzoek kunnen worden gebruikt.
Per 1 januari 2022 is de financiële support van NFU/PSI helaas gestopt voor het afnemen, verwerken en opslaan van samples in de PancreasParel. Dit gegeven, en andere uitdagingen met logistiek en het uitgeven van monsters, hebben geleid tot een herziening van de PancreasParel: Parel 2.0. Parel 2.0 is een afgeslankte structuur van zes centra waarin efficiënter en goedkoper gebiobanked wordt. Verder is de verwachting dat door een toenemende aanspraak op een kleiner aantal centra, uitgifte uit de Parel 2.0 sneller zal worden dan eerder het geval was. Website Parelsnoer www.health-ri.nl/parelsnoer.
Organisatie PancreasParel:
Projectgroep:
- Parelmanager Logistiek (dagelijkse coördinatie): dr. Maarten Bijlsma, e-mail
- Coördinator Pancreastumoren: prof. dr. Marc Besselink
Lokale coördinatoren:
- Amsterdam UMC: Prof. dr. Marc Besselink
- Erasmus MC: Dr. Bas Groot Koerkamp
- Leiden UMC: Prof. dr. Bert Bonsing
- Radboud UMC: Prof. dr. Bart Kiemenay
- Catharina Ziekenhuis*: Prof. dr. Ignace de Hingh
- Medisch Spectrum Twente*: Dr. Mike Liem (vanaf 1 september 2017)
*onder voorbehoud van financiering
International advisory board
- Prof. Ralph D Hruban, Department of pathology, The Johns Hopkins University School of Medicine, Baltimore, United States of America
- Prof. David Tuveson, Cold Spring Harbor Cancer Center, New York, United States of America
- Dr. Bill Greenhalf, Lead scientist of ESPAC, member of the NIHR Pancreatic Biomedial Research Unit, Department of Molecular and Clinical Cancer Medicine, the University of Liverpool, United Kingdom.
- Dr. David K Chang, member of PrecisionPanc team, Wolfson Wohl Cancer Research Centre, University of Glasgow, United Kingdom.
Partner biobank
- UK National Pancreas Tissue Bank, funded by Pancreatic Cancer Research. Project coordinator: Mr. Hemant Kocher, reader in Liver and Pancreas surgery
Huidige inclusies PancreasParel:
Totaal: 3.146 (update september 2022)
- Amsterdam UMC (beide locaties, na 1 juni 2021): 1.297
- ErasmusMC: 640 patiënten
- Catharina Ziekenhuis: 314 patiënten
- LUMC: 163 patiënten (on hold)
- RAKU: UMCU/ St. Antonius: 40 patiënten (on hold)
- OLVG: 19 patiënten
- Maasstad: 116 patiënten
- MST: 204 patiënten (on hold)
- Radboud UMC: 131 patiënten
- MUMC: 20 patiënten (on hold)
- UMCG: 175 patiënten
- Isala: 19 patiënten (on hold)
Nieuws:
- September 2023: De zes centra die deelnemen aan Parel 2.0 zijn onder voorbehoud vastgesteld. In deze centra zullen aangepaste afnameprotocollen gehanteerd worden waarbij weefselverzameling centraal staat. In enkele academische ziekenhuizen worden blijvend bloedmonsters verzameld.
- Juli 2019: Isala gaat meewerken aan de PancreasParel. De voorbereidingen hiervoor zijn in gang. De verwachte startdatum voor inclusies is 17 september.
- Juni 2019: Annelie Suurmeijer gestart als nieuwe arts-onderzoeker.
- September 2018: UMCG is gestart met inclusies voor de PancreasParel.
- Februari 2017: Maasstad Ziekenhuis Rotterdam gaat ook meewerken aan de PancreasParel; voorbereidingen zijn in volle gang. Dr. Erwin van der Harst wordt lokale hoofdonderzoeker.
- November 2016: Ook Catharina ziekenhuis Eindhoven, als eerste perifere centrum, is gestart met inclusies PancreasParel, klik hier voor het nieuwsbericht van het Catharinaziekenhuis.
- September 2016: PancreasParel projectgroep uitgenodigd op 36th ESSO Congres om PancreasParel te presenteren.
- Augustus 2016: 300ste patiënt geïncludeerd in de PancreasParel.
- Juni 2016: David Chang, chirurg en expert op het gebied van personalized treatment voor pancreaskanker uit Glasgow, toegetreden tot de PancreasParel advisory board!
- Mei 2016: Ook het LUMC is gestart met includeren voor de PancreasParel: nu vier includerende centra.
- Mei 2016: Marin Strijker nieuwe onderzoeker van PancreasParel, zij neemt de coördinatie van Jony van Hilst over.
- 21 oktober 2015: 100ste PancreasParel patient geïncludeerd.
- 1 Juli 2015: Het ErasmusMC is als tweede centrum gestart met het verzamelen en opslaan van biomateriaal.
- 1 juni 2015: Jony van Hilst neemt arts-onderzoeker rol over van Arja Gerritsen.
- Februari 2015: Inclusies PancreasParel gestart in het AMC.
- 6 december 2013: De PancreasParel gaat een samenwerking aan met de pancreaskanker biobank in de UK, de “UK National Pancreas Tissue Bank”.
- 1 oktober 2013: Lodewijk Brosens, pancreas patholoog in het AMC Amsterdam neemt de coördinatie van de subgroep pancreascysten op zich. Hij zal ism de pathologen van Johns Hopkins een protocol uitwerken om cystevocht te extraheren uit pancreas resectiepreparaten.
- 5 juli 2013: Marc Besselink bezocht in London de recent opgerichte UK Pancreatic Cancer Biobank om over (toekomstige) samenwerking te spreken.
- 18 februari 2013: Arja Gerritsen wint een onderzoeksbeurs van de Lisa Waller Hayes foundation om de biobanken van de diverse leden van de advisory board te bezoeken.
- 28 september 2012: Prof. David Tuveson, pancreaskanker onderzoeker van wereldfaam treedt toe tot de advisory board.
- 9 september 2012: De Engelse naam voor de PancreasParel is bekend gemaakt: Dutch Pancreas Biobank.
- 5 augustus 2012: PancreasParel wordt opgenomen in het Dutch Pancreatic Cancer Project (Dutch PACAP) (ism DPCG, coordinatie MG Besselink, H van Laarhoven, C van Eijck, OR Busch).
- 24 mei 2012: Uitleg PancreasParel verschijnt op de website van het Parelsnoer Instituut.
- 19 april 2012: Eerste bijeenkomst met alle parels, “PSI 2012-2016”, Utrecht.
- 15 april 2012: Arja Gerritsen start als arts-onderzoeker van de PancreasParel.
- 15 maart 2012: IPSEN ondertekend een een sponsorcontract ondertekend met het UMC Utrecht/DPCG voor een ‘unrestricted grant’ voor 0.5FTE PancreasParel arts-onderzoeker.
- 10 januari 2012: de PancreasParel staat vermeld op de website van de Parelsnoer.
- 21 september 2011: de Parelsnoer directie keurt het voorstel voor de PancreasParel van initiatiefnemer Marc Besselink goed.